Rośliny strączkowe

22-10-2015

Rośliny strączkowe to : groch, fasola, soczewica, soja i bób. Owocem ich jest strąk o różnym, w zależności od gatunku, kształcie, wielkości i barwie. Niektóre strąki, jak groszek zielony czy fasola szparagowa wykorzystywane w kuchni. Z owoców suchych wykorzystuje się ziarno, które w czasie dojrzewania zmienia nieco swoją wartość odżywczą. Rośliny strączkowe należą do najstarszych roślin uprawnych. Do Europy trafiły z różnych stron świata. Fasolę przywiózł Krzysztof Kolumb z Ameryki Środkowej, groch pochodzi z Bliskiego Wschodu, bób z Afryki, a soja z Azji.
Rośliny strączkowe charakteryzują się bogactwem składników odżywczych. Zawierają tylko 10-14 % wody, 2% tłuszczu, reszta to skrobia, czyli węglowodany. Świetnie zastępują dania mięsne, gdyż są źródłem bardzo cennego białka. Sucha fasola ma go 22%, a suchy groch 25%. Jednak samo białko jest niepełnowartościowe, należy je łączyć z innymi produktami, np. mlekiem, serem, jajami, produktami zbożowymi, aby organizm uzupełnił braki niektórych aminokwasów. Rośliny strączkowe są zasobne w witaminy A, E i z grupy B. Mają sporo składników mineralnych: żelaza, fosforu, siarki, manganu, magnezu, potas i kwas foliowy. Dostarczają także naszemu organizmowi bardzo cennego składnika – błonnika, którego nie ma w mięsie. Posiadają właściwości zasadotwórcze, działają odkwaszająco, co przyczynia się do równowagi kwasowo- zasadowej naszego organizmu. Jednak są ciężko strawne. Groch i fasola po upływie około 1 godziny od spożycia wywołują gazy. Spowodowane są one przez bakterie, które masowo pojawiają się na nie strawionych cząstkach fasoli i grochu. Fasolka szparagowa i młody groszek nie powodują tych przykrych objawów. Sklepy oferują bardzo duży wybór warzyw strączkowych. Fasola spośród wszystkich warzyw ma najwięcej witaminy B1, dostarcza także skrobie, błonnik i białko. To cenne źródło fosforu, żelaza, potasu i wapnia. Jest jej ponad 400 odmian. Ziarna fasoli różnią się wielkością i kolorem. Fasola perłowa jest raczej drobna. Po ugotowaniu nie rozpada się i jest bardziej miękka niż fasola kolorowa. Nadaje się do sałatek, zup.

Fasola zawiera dużo białka i stanowi doskonały zamiennik mięsa w diecie wegetariańskiej.
Rośliny strączkowe najsmaczniejsze są młode i świeże.

„Jaś” to najbardziej rozpowszechniony gatunek. Można go kupić w postaci świeżych strąków. (Mamut). Suszony ma duże, białe nasiona o nerkowatym kształcie. Świetny do puree i fasoli po bretońsku.
Azuki jest spokrewniona z bobem. Jej ziarna są małe, twarde, ciemnoczerwone orzechowe w smaku. Dobrze komponuje się z orientalnymi przyprawami. Robi się z niej także mączkę.
Flażeolet ma delikatne, zielone zabarwienie i subtelny smak.
Fasola Borlotti pochodzi z Włoch, ma nakrapiane nasiona. Świetnie nadaje się do sałatek.

Stosowana wewnętrznie

Zielona fasola może być lekiem w nadkwasocie; groch i fasola obniżają poziom cholesterolu we krwi; fasola jest pomocna w zapobieganiu chorobom serca, zawarty w fasoli błonnik wspomaga regulację poziomu cukru we krwi, dzięki dużej zawartości kwasu foliowego zapobiega rakom trzustki i płuc, zapobiega osteoporozie, gdyż stanowi bogate źródło manganu, zalecana jest kobietom w ciąży z uwagi na bogactwo kwasu foliowego, który zapobiega występowaniu wad wrodzonych rdzenia kręgowego płodu, zawarty w niej magnez wzmacnia włosy, a potas ujędrnia skórę; wywar z suszonych strąków fasoli działa moczopędnie obniża poziom cukru we krwi, jest pomocny w cukrzycy oraz w schorzeniach nerek i pęcherza; soja obniża poziom cholesterolu we krwi, odgrywa też dużą rolę w profilaktyce przeciwnowotworowej, zmniejsza ryzyko raka piersi, prostaty i jelita grubego.

Nasza Rady:

*suche nasiona roślin strączkowych przed ugotowaniem należy moczyć 12 godzin w przegotowanej, zimnej, nie solonej wodzie;
*nasiona powinno się gotować w tej wodzie, w której się moczyły;
*nie należy ziaren gotować w kwaśnych zupach, gdyż pozostaną twarde;
*czas gotowania przedłuża dodatek soli, dlatego należy potrawę solić w końcu;
*stają się łatwiej strawne, gdy dodamy do nich zioła; kminek , koper włoski, kolędę, anyż;
* fasolka szparagowa w stanie surowym zjedzona w większej ilości może być trująca.
*fasola szparagową gotujemy bez przykrycia;
*dobrze ugotowana fasola powinna być lekko chrupiąca.
*witaminy z grupy B i C rozpuszczają się w wodzie, dlatego najlepiej byłoby jadać fasolę razem z wodą użytą do gotowania, jeśli musimy wodę odlać, warto ją wykorzystać np. do zupy jarzynowej.

Osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego powinny wystrzegać się jedzenia roślin strączkowych.

Mungo ma małe, owalne oliwkowozielone ziarna. Zawiera dużo witaminy i żelaza. Smaczna jest z curry, dobra do zup o sufletów.
„Oczko”, zwana także fasolnikiem chińskim, jest maleńka biała, o przyjemnym, delikatnym smaku.
Nasiona fasoli kidney mogą mieć barwę od różowej do ciemnokasztanowej. Są również gatunki kolorze czarnym. Ma słodkawy smak, po ugotowaniu mączną konsystencje. Doskonale pasuje do ryżu, kukurydzy i jako składnik sałatek.
Fasola szparagowa jest niskokaloryczna, Ti wspaniałe źródło witaminy PP. Odmiany żółte mają delikatniejszy smak i są bogate także w witaminy z grupy B, natomiast zielone zawierają więcej karotenu i witaminy C.
Groch dostarcza białka, cukrów i skrobi, a także wapnia, żelaza i witaminy C. Występuje w różnych odmianach. Duże ziarna grochu Wiktorii nadają się na puree, gdyż rozgotowują się na papkę. Mniejsze ziarna nadają się do zup i potraw jednogarnkowych, po ugotowaniu zachowują swój kształt. W sklepach dostępny jest groch łuskany, ponieważ jego skórka jest ciężko strawna.
Zielony grosze to owoce grochu zebrane bardzo wcześnie, gdy ziarna są małe i słodkie. Ma skórkę, która zawiera błonnik i dlatego posiada większą wartość odżywczą od suszonego grochu.
Używany jest jako jarzynka, nadaje się do sałatek, zup i potraw duszonych.
Groszek cukrowy, to niedojrzałe strąki grochu. Jest delikatnym i bardzo smacznym warzywem. Po odcięciu końców strąki gotuje się i jada w całości.
Ciecierzyca, czyli groch włoski, od zwykłego grochu różni się tym, że jest o wiele lżej strawny, gotuje się krócej i nie trzeba go moczyć. Nadaje się do różnych sałatek, kotletów i wszelkich dań zwierających orzechy. Soczewica obfituje w białko, skrobię, błonnik, dostarcza żelaza, cynku, potasu i kwasu foliowego. Warto spożywać ją wraz z produktami zawierającymi witaminę C, wzrasta wtedy absorpcja żelaza. Soczewica jest zielona, czerwona i brązowa. Wszystkie rodzaje mają podobne wartości odżywcze. Na zupę najlepsza jest czerwona. Wystarczy dodać włoszczyznę, trochę cebuli i czosnku, gotować około 20 minut. Brązowa po krótkim gotowaniu nadaje się na sałatek, a z zielonej (przysmażonej na oliwie cebulą) można zrobić farsz do pierogów.

Przeciwwskazania:

*roślin strączkowych nie powinno się podawać małym dzieciom i osobom starszym, gdyż są ciężko strawne i powodują wzdęcia.