Rośliny strączkowe to : groch, fasola, soczewica, soja i bób. Owocem ich jest
strąk o różnym, w zależności od gatunku, kształcie, wielkości i barwie. Niektóre
strąki, jak groszek zielony czy fasola szparagowa wykorzystywane w kuchni. Z
owoców suchych wykorzystuje się ziarno, które w czasie dojrzewania zmienia nieco
swoją wartość odżywczą. Rośliny strączkowe należą do najstarszych roślin
uprawnych. Do Europy trafiły z różnych stron świata. Fasolę przywiózł Krzysztof
Kolumb z Ameryki Środkowej, groch pochodzi z Bliskiego Wschodu, bób z Afryki, a
soja z Azji.
Rośliny strączkowe charakteryzują się bogactwem składników odżywczych. Zawierają
tylko 10-14 % wody, 2% tłuszczu, reszta to skrobia, czyli węglowodany. Świetnie
zastępują dania mięsne, gdyż są źródłem bardzo cennego białka. Sucha fasola ma
go 22%, a suchy groch 25%. Jednak samo białko jest niepełnowartościowe, należy
je łączyć z innymi produktami, np. mlekiem, serem, jajami, produktami zbożowymi,
aby organizm uzupełnił braki niektórych aminokwasów. Rośliny strączkowe są
zasobne w witaminy A, E i z grupy B. Mają sporo składników mineralnych: żelaza,
fosforu, siarki, manganu, magnezu, potas i kwas foliowy. Dostarczają także
naszemu organizmowi bardzo cennego składnika – błonnika, którego nie ma w
mięsie. Posiadają właściwości zasadotwórcze, działają odkwaszająco, co
przyczynia się do równowagi kwasowo- zasadowej naszego organizmu. Jednak są
ciężko strawne. Groch i fasola po upływie około 1 godziny od spożycia wywołują
gazy. Spowodowane są one przez bakterie, które masowo pojawiają się na nie
strawionych cząstkach fasoli i grochu. Fasolka szparagowa i młody groszek nie
powodują tych przykrych objawów. Sklepy oferują bardzo duży wybór warzyw
strączkowych. Fasola spośród wszystkich warzyw ma najwięcej witaminy B1,
dostarcza także skrobie, błonnik i białko. To cenne źródło fosforu, żelaza,
potasu i wapnia. Jest jej ponad 400 odmian. Ziarna fasoli różnią się wielkością
i kolorem. Fasola perłowa jest raczej drobna. Po ugotowaniu nie rozpada się i
jest bardziej miękka niż fasola kolorowa. Nadaje się do sałatek, zup.
Fasola zawiera dużo białka i stanowi doskonały zamiennik mięsa w diecie
wegetariańskiej.
Rośliny strączkowe najsmaczniejsze są młode i świeże.
„Jaś” to najbardziej rozpowszechniony gatunek. Można go kupić w postaci świeżych
strąków. (Mamut). Suszony ma duże, białe nasiona o nerkowatym kształcie. Świetny
do puree i fasoli po bretońsku.
Azuki jest spokrewniona z bobem. Jej ziarna są małe, twarde, ciemnoczerwone
orzechowe w smaku. Dobrze komponuje się z orientalnymi przyprawami. Robi się z
niej także mączkę.
Flażeolet ma delikatne, zielone zabarwienie i subtelny smak.
Fasola Borlotti pochodzi z Włoch, ma nakrapiane nasiona. Świetnie nadaje się do
sałatek.
Stosowana wewnętrznie
Zielona fasola może być lekiem w nadkwasocie; groch i fasola obniżają poziom
cholesterolu we krwi; fasola jest pomocna w zapobieganiu chorobom serca, zawarty
w fasoli błonnik wspomaga regulację poziomu cukru we krwi, dzięki dużej
zawartości kwasu foliowego zapobiega rakom trzustki i płuc, zapobiega
osteoporozie, gdyż stanowi bogate źródło manganu, zalecana jest kobietom w ciąży
z uwagi na bogactwo kwasu foliowego, który zapobiega występowaniu wad wrodzonych
rdzenia kręgowego płodu, zawarty w niej magnez wzmacnia włosy, a potas ujędrnia
skórę; wywar z suszonych strąków fasoli działa moczopędnie obniża poziom cukru
we krwi, jest pomocny w cukrzycy oraz w schorzeniach nerek i pęcherza; soja
obniża poziom cholesterolu we krwi, odgrywa też dużą rolę w profilaktyce
przeciwnowotworowej, zmniejsza ryzyko raka piersi, prostaty i jelita grubego.
Nasza Rady:
*suche nasiona roślin strączkowych przed ugotowaniem należy moczyć 12 godzin w
przegotowanej, zimnej, nie solonej wodzie;
*nasiona powinno się gotować w tej wodzie, w której się moczyły;
*nie należy ziaren gotować w kwaśnych zupach, gdyż pozostaną twarde;
*czas gotowania przedłuża dodatek soli, dlatego należy potrawę solić w końcu;
*stają się łatwiej strawne, gdy dodamy do nich zioła; kminek , koper włoski,
kolędę, anyż;
* fasolka szparagowa w stanie surowym zjedzona w większej ilości może być
trująca.
*fasola szparagową gotujemy bez przykrycia;
*dobrze ugotowana fasola powinna być lekko chrupiąca.
*witaminy z grupy B i C rozpuszczają się w wodzie, dlatego najlepiej byłoby
jadać fasolę razem z wodą użytą do gotowania, jeśli musimy wodę odlać, warto ją
wykorzystać np. do zupy jarzynowej.
Osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego powinny wystrzegać się jedzenia
roślin strączkowych.
Mungo ma małe, owalne oliwkowozielone ziarna. Zawiera dużo witaminy i żelaza.
Smaczna jest z curry, dobra do zup o sufletów.
„Oczko”, zwana także fasolnikiem chińskim, jest maleńka biała, o przyjemnym,
delikatnym smaku.
Nasiona fasoli kidney mogą mieć barwę od różowej do ciemnokasztanowej. Są
również gatunki kolorze czarnym. Ma słodkawy smak, po ugotowaniu mączną
konsystencje. Doskonale pasuje do ryżu, kukurydzy i jako składnik sałatek.
Fasola szparagowa jest niskokaloryczna, Ti wspaniałe źródło witaminy PP. Odmiany
żółte mają delikatniejszy smak i są bogate także w witaminy z grupy B, natomiast
zielone zawierają więcej karotenu i witaminy C.
Groch dostarcza białka, cukrów i skrobi, a także wapnia, żelaza i witaminy C.
Występuje w różnych odmianach. Duże ziarna grochu Wiktorii nadają się na puree,
gdyż rozgotowują się na papkę. Mniejsze ziarna nadają się do zup i potraw
jednogarnkowych, po ugotowaniu zachowują swój kształt. W sklepach dostępny jest
groch łuskany, ponieważ jego skórka jest ciężko strawna.
Zielony grosze to owoce grochu zebrane bardzo wcześnie, gdy ziarna są małe i
słodkie. Ma skórkę, która zawiera błonnik i dlatego posiada większą wartość
odżywczą od suszonego grochu.
Używany jest jako jarzynka, nadaje się do sałatek, zup i potraw duszonych.
Groszek cukrowy, to niedojrzałe strąki grochu. Jest delikatnym i bardzo smacznym
warzywem. Po odcięciu końców strąki gotuje się i jada w całości.
Ciecierzyca, czyli groch włoski, od zwykłego grochu różni się tym, że jest o
wiele lżej strawny, gotuje się krócej i nie trzeba go moczyć. Nadaje się do
różnych sałatek, kotletów i wszelkich dań zwierających orzechy. Soczewica
obfituje w białko, skrobię, błonnik, dostarcza żelaza, cynku, potasu i kwasu
foliowego. Warto spożywać ją wraz z produktami zawierającymi witaminę C, wzrasta
wtedy absorpcja żelaza. Soczewica jest zielona, czerwona i brązowa. Wszystkie
rodzaje mają podobne wartości odżywcze. Na zupę najlepsza jest czerwona.
Wystarczy dodać włoszczyznę, trochę cebuli i czosnku, gotować około 20 minut.
Brązowa po krótkim gotowaniu nadaje się na sałatek, a z zielonej (przysmażonej
na oliwie cebulą) można zrobić farsz do pierogów.
Przeciwwskazania:
*roślin strączkowych nie powinno się podawać małym dzieciom i osobom starszym,
gdyż są ciężko strawne i powodują wzdęcia.
*nie są zalecane osobom chorym, szczególnie ze schorzeniami układu
pokarmowego.
|
