Kolagen bierze udział w funkcjach życiowych niemal wszystkich układów,
narządów i tkanek. Wraz z wiekiem organizm traci zdolność odbudowy kolagenu. Do
zaburzeń w tworzeniu kolagenu dochodzi również w sytuacji nasilonego jego
niszczenia, przy ciągłych przeciążeniach (aktywność fizyczna, sport wyczynowy)
oraz chorobach autoagresyjnych (zwyrodnienie stawów). Zaburzenia w metabolizmie
kolagenu objawiają się nie tylko dysfunkcjami w obrębie aparatu ruchu
(sztywność, bóle około-stawowe), ale również w tych tkankach i narządach, dla
których kolagen i substancje bliźniacze pełnią funkcje strategiczne.
Przy niedoborze kolagenu pojawiają się starcze zmiany ciała: zmarszczki,
przebarwienia, cellulitis, suchość skóry, matowienie paznokci i włosów,
przykurczenie sylwetki.
Najgroźniejsze dla zdrowia i życia są zaburzenia w układzie odpornościowym,
gdzie kolagen sprawuje bardzo ważną funkcję obronną - ogranicza wnikanie
i rozprzestrzenianie się ciał patogennych - toksyn środowiskowych,
drobnoustrojów i komórek nowotworowych. Wszystkim tym przypadłościom można
zapobiegać lub opóźniać ich pojawianie się uzupełniając kolagen.
Kolagen to białko proste, zbudowane wyłącznie z aminokwasów, należące do białek
włóknistych, czyli mówiąc ściśle, fibrylarnych skleroprotein. Zbudowany jest z
długich, spiralnych łańcuchów peptydowych, w których występuje 19 aminokwasów.
Najważniejsze z nich to:
prolina glicyna
hydroksyprolina hydroksylizyna
przy czym ostatnie dwa nie występują praktycznie w białkach innych.
Z kolei aminokwasy zbudowane są z pierwiastków węgla, tlenu i wodoru,
wchodzących w reakcje z atomami azotu. Połączenie się co najmniej stu
aminokwasów prowadzi do powstania łańcucha polipeptydowego. Tak rodzi się
białko. Tak powstaje również kolagen.
W przypadku kolagenu, skład aminokwasowy jego łańcuchów powoduje, że tworzą one
spiralę przybierającą kształt przestrzenny i nazywaną s u p e r h e l i s ą
Włókna kolagenowe wbudowane są w elementy narządowe stanowiąc skomplikowane
struktury błon zewnątrz i śródnarządowych.
KOLAGEN jest podstawowym budulcem włóknistej tkanki łącznej organizmów żywych. W
budowie kolagenu bierze udział 19 różnych aminokwasów. Najbardziej
charakterystycznymi są: HYDROKSYPROLINA, HYDROKSYLIZYNA. Aminokwasy te nie
występują w innych białkach lub występują sporadycznie w niewielkich tylko
ilościach. Występowanie hydroksyproliny jako specyficznego aminokwasu
wykorzystuje się do ilościowego oznaczenia kolagenu. Badania gerontologiczne
wykazują jednoznacznie, że procesy starzenia się skóry zachodzą w tkance
łącznej, której głównym składnikiem jest kolagen. Fizjologiczny proces starzenia
się skóry polega na postępującym przekształcaniu się kolagenu rozpuszczalnego
znajdującego się w młodej tkance do postaci nierozpuszczalnej na skutek
biologicznego procesu starzenia się tkanki łącznej. Skóra traci swoją
elastyczność i zdolność pęcznienia z powodu zmniejszającej się zdolności
wiązania wody. Ubytek rozpuszczalnego kolagenu jest więc zjawiskiem naturalnym w
procesie starzenia, ale z punktu widzenia kosmetyki-nadzwyczaj niepożądanym.
Istnieje więc uzasadniona konieczność uzupełnienia niedoboru białka poprzez
stosowanie preparatów kosmetycznych zawierających KOLAGEN ROZPUSZCZALNY,
który spełnia rolę naturalnego środka nawilżającego.
Białko z grupy skleroprotein (czyli albuminoid, w których wyróżnia się dwie
grupy skleroprotein: typu keratyny i typu kolagenu) stanowiące główny składnik
białkowy tkanki łącznej, w której tworzy włókna kolagenowe zbudowane z
pojedynczych cząsteczek kolagenu (tropokolagen). Cząsteczka kolagenu złożona
jest z trzech łańcuchów polipeptydowych prawoskrętnych, które owijając się wokół
wspólnej osi tworzą superspiralę lewoskrętną. Cząsteczki kolagenu są
syntetyzowane we wnętrzu komórki, przedostają się do przestrzeni
międzykomórkowej i tu następuje formowanie się włókien. Kolagen jest oporny na
działanie enzymów proteolitycznych. Swoistym enzymem rozkładającym kolagen jest
kolagenaza produkowana przez pewne szczepy bakteryjne. W gorącej wodzie kolagen
pęcznieje, a po dłuższym ogrzewaniu do wrzenia ulega denaturacji i przechodzi w
żelatynę, białko rozpuszczalne w wodzie i podatne na działanie enzymów
proteolitycznych.
Kolagen, elastyna, keratyna - to proteiny podporowe skóry, zapewniające jej
odpowiednie napięcie, nawilżenie, sprężystość, elastyczność i jędrność. Od mniej
więcej 25 roku życia, skóra ludzka zaczyna powoli tracić te cechy, podobnie jak
mięśnie tracą siłę, a kości ubożeją w wapń. Wszystkie te objawy starzenia się
człowieka wynikają z postępującego deficytu kolagenu rozpuszczalnego, którego
biosynteza jest z wiekiem coraz słabsza. Po trzydziestym roku życia, u każdego
praktycznie człowieka rozpoczyna się zanik gruczołów łojowych i potowych oraz
postępujące wysychanie i wiotczenie skóry. Pojawiają się zmarszczki. Dzieje się
tak wskutek osłabienia włókien elastyny i kolagenu, stanowiących najważniejsze
składowe podścieliska łącznotkankowego. Wolne rodniki, toksyny i enzym zwany
kolagenazą niszczą włókna białkowe, a w organizmie spada poziom mikroelementów i
witamin stymulujących naturalną produkcję kolagenu przez fibroblasty i
chondrocyty. Obrót kolagenu w organizmie trwa przecież nadal, lecz im bliżej
starości, tym procesy degradacji zaczynają przeważać nad procesami syntezy,
szczególnie syntezy kolagenu rozpuszczalnego, który zapewniał dotąd skórze
elastyczność i możliwość pęcznienia, dzięki zdolności wiązania wody.