Witamina A

Działanie witaminy A

Aktywność witaminy A wykazuje szereg związków strukturalnie spokrewnionych. W organizmie zwierzęcym jest to Retinol oraz jego pochodne (np.Retinal, 3-Dehydroretinol).W roślinach i grzybach witamina A występuje tylko jako prowitamina i jej głównym związkiem jest β-karoten, ponadto występują związki określane jako Karetonoidy. Witamina A korzystnie wpływa na wzrok, wchodzi w skład rodopsyny, światłoczułego barwnika znajdującego się w pręcikach siatkówki oka. Witamina A zapewnia również prawidłowy wygląd skóry, i wpływa na syntezę białek, lipidów i hormonów tarczycy, utrzymuje w zdrowiu błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła , płuc, przewodu pokarmowego.

Źródła występowania Witaminy A

Witamina A jako Retinol i pochodne:

• wątroba
• tran z rybiej wątroby
• żółtko jaj
• mleko
• masło
• margaryna

Witamina A jako β-karoten i pochodne (prowitamina A):

• czerwone i zółte owoce i warzywa ( marchewka, dynia, morele, brzoskwinie)
• ciemnozielone cześci warzyw (szpinak, brokuły, sałata)

Zapotrzebowanie na Witaminę A:

Witaminę A wyraża się w tabelach żywieniowych jako "Równowaznik Retinolu" w mikrogramach. Retinol wykazuje 100% bioaktywności.

Witaminę A wyraża się również w tabelach żywieniowych w Jednostkach Międzynarodowych [I.U]. Aby przeliczyć Jednostki Międzynarodowe na Równowaznik Retinolu nalezy zastosować przelicznik:

1 [µg] Równoważnika Retinolu = 3,3 Jednostek Miedzynarodowych [U.I]

według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Science, Food and Nutrition Board, USA

Ciekawostki o witaminie A

• jako witamina A, zwana retinolem, znajduje się tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego. Jako prowitamina A, zwana karotenem, znajduje się tylko w żywności pochodzenia roślinnego
• w związku z duzym obciążeniem oczu, osoby, których praca wiąże się z długim siedzeniem przed monitorem komputera potrzebują więcej witaminy A
• tylko β-karoten jest efektywnym przeciwutleniaczem. Ponadto jego przedawkowanie nie wykazuje tak dużej toksyczności jak przedawkowanie witaminy A
• β-karoten występuje szczególnie w czerwonych i żółtych owocach oraz warzywach. Jest odpowiedzialny za nasycony żółty, pomarańczowy i czerwony barwnik tych roślin
• duże dawki Witaminy A ( jako retinol i karoten) należy do witamin dość trwałych, która podczas gotowania i prawidłowo przeprowadzonych procesów obróbki termicznej nie ulega zmianie. W bardzo wysokich temperaturach stosowanych podczas smażenia dochodzi do dużych strat witaminy A. Retinol ulega też łatwo rozkładowi w czasie jełczenia tłuszczu. Witamina A jest wrażliwa na światło