Pieczywo jest najpospolitszym i najczęściej spożywanym przetworem mącznym.
Chleb jada się na całym świecie. Jest znany od 10 tysięcy lat. Pierwotnie były
to placki ze śrutu i maki zarobionej wodą i pieczone na rozgrzanych kamieniach,
w popiele, później na blachach. Starożytni Egipcjanie mieli już opracowaną
technikę wypieku chleb i prawdopodobnie oni pierwsi spulchniali ciasto
drożdżami. Sztuka piekarska rozwinęła się w XIII wieku, wtedy to chleb przybrał
kształt bochenków. Jest symbolem dostatku, witano nim gości, ofiarowywano go
parze nowożeńców, a przed pokrojeniem kreślono na nim znak krzyża.
Jego wartość odżywcza zależy od rodzaju użytej do wypieku mąki. W Polsce
pieczywo wyrabia się z mąki pszennej, żytniej lub z obu mąk. Rzadziej spotyka
się chleb z mąki jęczmiennej, kukurydzianej lub innej. Ważne są także dodatki;
np. mleko, cukier, miód, jaja. Im więcej w pieczywie jest cząstek z warstw
zewnętrznych ziarna, tym bogatsze jest ono w składniki cenne dla organizmu
człowieka. Im jaśniejsza jest mąka, tym więcej ma skrobi, a mniej białka i
witamin. Najbardziej wartościowe i zdrowe jest pieczywo razowe i żytnie,
pieczone z maki z pełnego przemiału. Zawiera ono pięć razy więcej substancji
odżywczych niż pieczywo jasne. Jest źródłem witamin B1, B2, PP a także
składników mineralnych, głównie fosforu, potasu, siarki, magnezu i w nieco
mniejszym stopniu wapnia i żelaza.
Duże znaczenie dla naszego organizmu mają występujące w nim mikroelementy;
miedź, mangan, cynk oraz błonnik, które regulują pracę przewodu pokarmowego.
Pieczywo jasne i ciemne, jest także źródłem białka i węglowodanów złożonych,
dostarczających nam energii. Jego wartość odżywczą podnoszą dodatki nasion;
słonecznika, soi, sezamu, siemienia lnianego, płatków owsianych, żyta.
Kaloryczność pieczywa zależy od rodzaju 100g chleba razowego to 197 kcal, graham
201 kac, chleba żytniego 213 kcal , bułki 247 kcal. Według obecnych norm
żywieniowych zapotrzebowanie na pieczywo dla człowieka dorosłego wykonującego
lekka pracę wynosi dla mężczyzn 310-440 g dziennie, dla kobiet 250-350 g
dziennie. Ta stosunkowo duża liczba wiąże się z tym że pieczywo w Polsce jest
bardzo chętnie spożywane. Jest nietuczące, na naszą sylwetkę wpływa to, czym
jest posmarowane.
Pomimo ogromnego wyboru pieczywa o nowych recepturach i kształtach, przedłużonej
trwałości, wzbogacanego nasionami lub systematycznymi witaminami, najchętniej
jadamy zwykle, jasny chleb pszenny lub mieszany. Dobry chleb powinien być
kształtny, elastyczny i puszysty oraz długo zachowywać wilgoć.
Pieczywo jest źródłem wielu witamin i składników mineralnych.
Aby pieczywo zachowało swoją świeżość, należy przechowywać je w odpowiednich
warunkach.
Rodzaje pieczywa:
* bułki – delikatne pieczywo pszenne, zrobione z mąki otrzymywanej z wewnętrznej
części ziarna, kilkakrotnie przesianej, bogate w gluten, produkowane w różnych
kształtach, posypywane makiem, mieszanką ziaren;
*chleb pszenny – najpopularniejszy z chrupiącą skórką i nieco twardym miąższem,
jaśniejszy niż żytni;
*chleb żytni – gruboziarnisty sporządzony z maki żytniej, najczęściej pełnego
przemiału, zawiera dużo błonnika, witamin z grupy B, potas i magnez;
*chleb razowy - pieczony na zakwasie lub drożdżach, zawiera cenne otręby, często
miodem lub karmelem ( np. wileński, pumpernikiel);
*graham – pieczywo dietetyczne, wypiekane bez drożdży, z mąki razowej pszennej
lub Pszenno-żytniej, zawarte w nim otręby ułatwiają trawienie;
*chleb tostowy – wytwarzany z mieszanki mąki pszennej i żytniej, specjalnie
przygotowywany, by nie wysychał w trakcie opiekania.
|
