Melisa uprawiana była już w starożytnej Grecji. W Polsce pojawiła się w przyklasztornych i domowych ogródkach od XVI wieku. Dzisiaj jej hodowle spotykane są w wielu krajach świata, m.in. w Iranie, Afryce Północnej, Ameryce Północnej, Azji i na wybrzeżach Morza Śródziemnego. Jest to cieniolubna bylina z rodziny wargowych. Ma silne rozgałęzione kłącze i wzniesioną, czterokątną, miękko owłosioną łodygę. Zazwyczaj ma zielony kolor z odcieniem fioletowym. Liście są jajowate, ząbkowane i jasnozielone, zawierają do 0,33% olejku eterycznego. Dzięki temu przyjemnie, cytrynowo pachną i mają gorzkawo-korzenny smak. Melisa kwitnie w lipcu, pojawią się wtedy drobne białe lub żółtawe kwiaty, osadzone w kątach liści. Zapylane są obcym pyłkiem przez pszczoły. Owocem jest rozłupina rozpadająca się na cztery jajowate, prawie czarne nasiona. Liście zbiera się podczas suchej pogody, trzy razy w roku. Zawierają olejek eteryczny, kwasy organiczne ( w tym kwas askorbinowy), sole mineralne, substancje gorzkie, karoten i śluzy.
Dawniej ceniono melisę jako środek wzmacniający i zwalczający melancholię. Zawsze była podstawowym składnikiem eliksirów młodości, ponieważ pobudza fizycznie i umysłowo. Już w XV wieku olejek melisowy zmieszany w skórkę cytrynową sprzedawany był pod nazwą Eau de Charme, to jedne z pierwszych na świecie perfum (zresztą do dziś olejek eteryczny jest bardzo ceniony w perfumerii i przy aromatyzowaniu leków). Świeże liście melisy od dawna zastępują cytrynę w herbacie.
Napar z melisy działa uspokajająco i ma właściwości antydepresyjne. Zioło używane jest do celów kulinarnych ze względu na wspaniały aromat i korzystne oddziaływanie na system trawienny.

Stosowanie zewnętrzne

Kompresy:

• przykłada się w przypadku bólów gośćcowych i reumatycznych,
• podagry,
• półpaśca,
• urazów i owrzodzeń,
• leczą one wypryski skórne,
• otarcia,
• opuchnięcia,
• pogryzienia przez owady;
• kąpiele z melisą poprawiają samopoczucie;
• napar służy do płukania jamy ustnej przy zapaleniach dziąseł i krwawieniu;
• olejek melisowy wciera się w skórę przy depresjach,
• zaburzeniach krążenia i chorobach płuc,
• jest on także środkiem odstraszającym owady.
  
  Stosowanie wewnętrzne
  
  Melisa:
• jest środkiem uspokajającym, napotnym, przeciwko bólowym i rozkurczowym,
• pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci,
• likwiduje nadmierną fermentację, niestrawności, wzdęcia, nieżyt przewodu pokarmowego,
• zmniejsza napięcie mięśni jelita grubego,
• działa przeciwbakteryjnie, mlekopędnie, wiatropędnie i cytostatycznie, leczy nerwobóle, drgawki, astmę, grypę, przeziębienia, zapalenie płuc, nerwicę, depresję, neurastenię, bezsenność, migrenę,
• poprawia apetyt, pomaga w chorobach serca, niedokrwistości, nadpobudliwości płciowej,
• reguluje menstruację,
• pomaga zapaleniu jajników,
• poprawia pamięć.

Dzięki swojemu orzeźwiającemu aromatowi, często dodawana jest do napojów, sałatek, sosów, potraw z ryb i mięsa, likierów. Poza tym jest to roślina miododajna, z 1 ha uprawy można uzyskać około 200 kg miodu o miłym i delikatnym zapachu i delikatnym smaku.