Organizm ludzi po osiągnięciu pełni dojrzałości, w miarę upływu lat zwalnia swoje procesy życiowe i zaczyna pracować mniej wydajniej. W mózgu, w miarę starzenia się, ubywa komórek, mięśnie tracą siłę, stawy elastyczność, system trawienny staje się mniej tolerancyjny, a wzrok i słuch ulegają pogorszeniu. Jest to zupełnie naturalne etapy ludzkiego życia i „trzeci wiek „ nie powinien kojarzyć się jedynie z problemami zdrowotnymi i koniecznością usunięcia się w cień codziennego życia. Dzięki utrzymaniu pewnej aktywności oraz przestrzeganiu diety i odpowiedniej modyfikacji zwyczajów żywieniowych można w pełni wykorzystać ten okres, a przy tym zachować sprawność i zdrowie. Najważniejsze w tym czasie jest pozytywne nastawienie do otaczającego świata i nierezygnowanie z tego, na co naprawdę przychodzi ochota. „Trzeci wiek” to okres, w którym ważną rolę odgrywa odżywianie. Starsi ludzie mają słabszy organizm i obniżoną odporność, a wiec nieodpowiednia dieta może doprowadzić do niedoboru białka, wody, witamin lub składników mineralnych. Zwiększa się wtedy ryzyko zachorowań i podatności na infekcje, zatrucia i zakażenia. Dieta ludzi starszych jest często nieodpowiednio zestawiana i monotonna. Stosowanie diety zróżnicowanej, o prawidłowej wartości energetycznej jest istotną zasadą właściwego żywienia.
Prawidłowe odżywianie powinno obejmować takie produkty jak:
- mleko i jego chude przetwory
- ryby
- drób bez skóry
- ograniczona ilość ciemnego pieczywa
- kasza i makarony
- leje roślinne w stanie świeżym
- małe ilości tłuszczów
Gwarancją prawidłowego odżywiania jest rozmaitość i różnorodność w doborze składników potrzebnych do komponowania codziennej diety.
Posiłki powinny być jedzone regularnie i rozsądnych ilościach. Należy raczej spożywać małe porcje, ubogie w kalorie niż duże, pełne niskowartościowych produktów. Ważne jest, aby na posiłek poświęcić dużo czasu, jeść powoli, nie spieszyć się i dokładnie przeżuwać pokarm. Wielu starszych ludzi przybiera na wadze, co jest wynikiem niedostosowania wartości energetycznej pożywienia do zmniejszanego tempa przemiany materii. Nie wykorzystana energia odkładana jest w postaci tłuszczu. Aby nie dopuścić do nadwagi, należy przede wszystkim przestrzegać diety niskoenergetycznej i ważyć się regularnie. Jeśli przybiera się na wadze lub chudnie bez wyraźnej przyczyny, należy zasięgnąć porady lekarza. Większość przypadków otyłości wśród starszych ludzi świadczy o tym, iż popełniają oni poważne błędy żywieniowe. Deficyt niektórych składników odżywczych może poprowadzić do różnych schorzeń m.in. do niedokrwistości czy osteoporozy (łamliwości i kruchości kości) spowodowanej niedoborem wapnia i witaminy D w diecie w okresie dzieciństwa czy młodości, którego nie można już zlikwidować w późniejszym wieku.
Aby zwiększyć pobór witamin i minerałów, należy codziennie wypijać sok ze świeżych warzyw. Dobrze przyjmowane są przez organizm, szczególnie w okresie jesienno zimowym, pożywne zupy domowej roboty i duszone dania warzywne.
Ważne jest także, aby spożywać wystarczającą ilość pokarmów zawierających przeciwutleniacze, tzn. żółtopomarańczowe warzywa i owoce, cytrusy oraz owoce jagodowe i morele. W codziennej diecie powinny znaleźć się również ciemnozielone warzywa liściaste oraz sałatki przyprawiane wyciskanymi na zimno olejami roślinnymi, należałoby zaś wykluczyć czerwone mięso, zawierające duże ilości żelaza, które jest utleniaczem. Aby mózg pozostał aktywny i sprawny, przynajmniej dwa razy w tygodniu w menu powinny znajdować się tłuste ryby, np. łosoś, sardynka, tuńczyk, sardela, których mięso jest bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a także jest źródłem cynku i żelaza. Nawet ryby w puszkach mogą stanowić doskonała podstawę szybkiej przekąski lub posiłku. Nie wolno również zapominać na co dzień o kiełkach pszenicy, które można dodawać do prawie wszystkich przyrządzanych potraw.
Produktem zdrowym i łatwo strawnym jest tofu. W sezonie letnim zaleca się spożywanie dużej ilości truskawek, malin, czarnych jagód i czarnych porzeczek. Wspomagają one, podobnie jak seler, kapusta i pory wydalanie z organizmu kwasu moczowego. Osoby starsze z jadłospisu powinny wyłączyć lub znacznie ograniczyć: warzywa strączkowe, tj. groch, fasolę, kapustę gotowaną, grzyby, czekoladę, alkohol, lody. Ze względu na często towarzyszące osobom starszym zaparcia należy w żywieniu uwzględnić podaż błonnika z warzyw i owoców, spożywanych przede wszystkim w postaci surówek, oczywiście jeżeli nie ma przeciwwskazań w związku z dolegliwościami przewodu pokarmowego