Ojczyzna cząbru jest wschodnie wybrzeże Morza śródziemnomorskiego i Azja Mniejsza, stamtąd roślina rozpowszechniła się na terenie Afryki, Syrii, Palestyny. W Europie znana jest od IX wieku. Cząber lubi wysokie temperatury i dobre nasłonecznienie, rośnie na żyznych glebach z dużą ilością próchnicy i wapnia. Ze względu na takie wymagania często uprawia się go w doniczkach w domu. Jest roczną rośliną z rodziny wargowatych. Jego łodyga jest silnie rozgałęziona, prosta, szarozielona lub czerwona, czasem słabo owłosiona. Dochodzi do 60 cm wysokości. Liście mają lancetowaty kształt, są drobne, gruczołowato kropkowane i wąskie. Drobne, fioletowe lub białe kwiaty rosną po kilka w kącikach liści. Owocem jest poczwórna rozłupnia w brązowym lub czarnym kolorze. Uprawia się różne formy cząbru, które różnią się ilością liści, barwą, intensywnością zapachu czy okresem kwitnienia. Cząber ścina się w czasie kwitnienia w połowie lipca, zabiera się całe ziele, obcięte około 15 cm od ziemi. Ziele ma korzenny, intensywny zapach dzięki zawartości olejku eterycznego. Poza tym w skład ziela wchodzą śluzy, żywice, karotenoidy, witamina C oraz składniki mineralne (wapń, potas, magnez, żelazo, sód, cynk, mangan, kobalt, miedź).
Cząber zalecany jest w chorobach gardła.
Stosowany wewnętrznie
Cząber ogrodowy pobudza wydzielanie soku trawiennego, przeciwdziała nadmiernej fermentacji, poprawia perystaltykę jelit, działa wiatropędnie, leczy biegunki i ból brzucha, jest środkiem przeciwrobaczym, pobudza apetyt, pomaga we wszystkich zaburzeniach żołądkowo - jelitowych, zwalnia napięcia mięśni gładkich
dróg żółciowych, moczowych i mięśni przewodu pokarmowego, działa łagodnie zapierająco; działa przeciwbakteryjnie, leczy zapalenie oskrzeli, katar, kaszel; pomaga w klimakterium i nieprzyjemnościach napięcia przedmiesiączkowego.
Stosowany zewnętrznie
Odwar z cząbru ogrodowego stosowany jest w chorobach ginekologicznych; działa dezynfekująco na skórę; napar stosuje się do okładów na czyraki, guzy, rany, stłuczenia, wrzody, stany zapalne skóry; ma działanie gojące i zabliźniające; kroplami z cząbru leczy się osłabienie słuchu.