Jaja są niezastąpionym produktem w każdej kuchni. Dobrze smakuje gotowane, smażone czy jako dodatek do potraw. Są podstawą ciast, można je dodawać do zup, sosów, pasztetów. Najsmaczniejsze są wiosną, gdy kury skubią młodą trawę. Polskie jaja mają światową renomę, szczególnie te świeże, wiejskie. Są one symbolem Wielkanocy. Jako początek nowego życia zawierają wszystkie niezbędne do rozwoju organizmu składniki odżywcze.
Dwa kurze jaja pokrywają 50% dziennego zapotrzebowania organizmu na białko, które w przypadku jaj jest pełnowartościowe. Jajo nie zawiera witaminy C, ale za to ma komplet pozostałych witamin, w tym A, E, D, z grupy B, F i K. Zawiera fosfor, wapń, siarkę, magnez, potas, cynk, sód , mangan, miedź, chlor, jod i fluor oraz żelazo i tłuszcz w najłatwiej przyswajalnej formie. Żółtko jest bogatsze w te składniki niż białko, ale zawiera dość dużo cholesterolu. Jednakże jajko zawiera cholinę i lecytynę przeciwdziałającą odkładaniu się cholesterolu w naczyniach krwionośnych. Wskazania dietetyków dopuszczają spożycie przez dorosłego człowieka 3-4 jajek tygodniowo. Dodatkową zaletą jest niska kaloryczność (70 kcal) i pełna przyswajalność .
Jajka przepiórcze, choć znacznie mniejsze, mają podobne do jaj kurzych ilości składników odżywczych i są mniej alergizujące, dlatego poleca się je małym dzieciom.
Jaja są doskonałym źródłem witaminy B12, niezbędnej w organizmie do prawidłowego funkcjonowania systemu nerwowego.
Nasze rady:
- powinniśmy kupować jajka świeże, czyste z nie popękaną skorupką i tylko taką ilość, jaką zużyjemy w ciągu 2 tygodni, wtedy możemy mieć pewność ze są dobre i świeże;
- do gotowania na twardo wybierajmy jaja tygodniowe, ponieważ świeższe trudno jest obrać ze skorupki.
- czy jajko jest świeże, możemy sprawdzić przez zanurzenie w naczyniu z wodą, świeże leży na dnie, tygodniowe będzie uniesione jednym końcem do góry, a nieświeże pływa po powierzchni:
- jajko wyjęte z lodówki przed gotowanie należy trochę podgrzać, wtedy nie pęknie.
Najłatwiej przyswajalne są jajka gotowane na miękko. Nie powinno się spożywać jaj surowych, gdyż niszczą witaminę H, utrudniają wchłanianie wapnia, są źle tolerowane przez organizm. Ich przyswajalność wzrasta, jeżeli ubijemy je na pianę, rozetrzemy z cukrem lub solą. Kolor i smak jajek zleży od rodzaju paszy, jaką karmione są kury, natomiast barwa skorupek związana jest z gatunkiem i rasą drobiu.
Skorupki jaj gęsich i kaczych są porowate. Pory umożliwiają dopływ powietrza, a tym samym bakterii do wnętrza jaj. Z tego powodu nie poleca się ich do celów kulinarnych. Skorupki jaj kurzych mają gładką, matową lekko woskowaną powierzchnię, bywają jednak często zanieczyszczone. Na skorupkach jaj wśród licznych drobnoustrojów mogą znajdować się bakterie salmonelli, które niekiedy stają się powodem zakażenia. Dlatego przed użyciem powinno się jajko dokładnie umyć lub zanurzyć na kilka sekund we wrzątku. Przed dodaniem do potrawy bezpieczniej jest wybić je najpierw na spodeczek.
Jajka są produktem nietrwałym. Przechowuje się je w chłodnym miejscu lub w lodówce, jak najdalej od zamrażalnika, najlepiej w specjalnych przegródkach. Należy uważać, aby jaja nie stykały się z innymi produktami, a zwłaszcza przeznaczonymi do bezpośredniego spożycia (kiełbasa, sery) ze względu na możliwość przeniesienia na nie drobnoustrojów obecnych na skorupce. Nie można przechowywać jaj obok produktów wydzielających silne zapachy, gdyż skorupka wchłania je, co obniża wartość smakową jaja.
Nasz przepis: Pyszna sałatka z jaj
Składniki: 5 jaj ugotowanych na twardo, 600 g ugotowanych ziemniaków, 200 g zielonego groszku z puszki, 250 g majonezu, 150 g jogurtu, 2 łyżki musztardy, 2 łyżki posiekanej natki pietruszki, szczypta pieprzu.
Przygotowanie: jaja i ziemniaki kroimy w plastry. Układamy w salaterce, posypujemy groszkiem i zalewamy sosem. Sos przyrządzamy z majonezu, jogurtu naturalnego, musztardy, posiekanej natki pietruszki i pieprz. Sałatkę po wymieszaniu odstawiamy na 15 minut.
