Miód naturalny wytwarzany jest przez pszczoły z nektarów kwiatów lub spadzi (substancja wydalana przez mszyce, które żerują na drzewach). Przekształcenie ich w miód następuje w organizmie pszczoły, a potem w plastrach. Polega na odparowaniu wody oraz na kilku przemianach biochemicznych, m.in. rozkładzie sacharozy na glukozę i fruktozę. O Samku i aromacie miodu decydują składniki olejków eterycznych pochodzących z nektaru. Dojrzały miód ma konsystencje gęstego syropu, który krystalizuje się w okresie przechowywania. Miód zawiera niewiele witamin (tylko z grupy B), ale jest źródłem dużych ilości łatwo przyswajalnych cukrów prostych, kwasów organicznych i soli mineralnych (m.in. soli wapnia i magnezu). W skład miodu wchodzi również inhibina – substancja hamująca rozwój drobnoustrojów. 100 gramów miodu daje organizmowi 320 kcal. Według specjalistów dzienna dawka miodu dla osoby dorosłej wynosi 60-100 gramów, co opowiada 3-5 łyżkom stołowym, przyjmowanym kilka razy dzienne (1 łyżka stołowa to ok. 20 gramów miodu). W celu zapewnienia lepszego wchłaniania należy rozpuścić go w szklance ciepłej , przegotowanej wody, herbaty lub mleka i pić 3 razy dziennie na godzinę przed posiłkiem. Jeszcze korzystniejsze działanie uzyskuje się przez powolne wprowadzanie miodu z łyżki do ust i przetrzymywanie go w nich przez dłuższy czas przed połknięciem. W ten sposób czynne składniki miodu wchłaniane są z jamy ustnej bezpośrednio do krwi.
Dzieciom do pierwszego roku życia nie należy nie należy podawać miodu, gdyż występuje możliwość zatrucia przez znajdujące się w nim bakterie. Dzieciom starszym podaje się ok. 3-5 łyżek dziennie. Działanie miodu jest szczególnie korzystne w przypadku osób w starszym wieku.

Miodu nie należy podawać niemowlętom.

Kulinarne zalety miodu są znane i cenione od dawna. Miód z pożytkiem dla zdrowia może zastępować cukier. Dodaje się go do ciast i deserów. Jest niezastąpiony przy wypieku pierników. Mięso posmarowane przed pieczeniem miodem będzie miało złocistą, chrupiącą skórkę. Ciasta z dodatkiem miodu mają ciemniejszy kolor, gdyż w podwyższonej temperaturze miód ulega karmelizacji. Dojrzały miód jest produktem bardzo trwałym, można go przechowywać przez wiele lat. Podobno im miód starszy, tym lepszy. Jeśli jest wystawiony na działanie światła, zmienia barwę na ciemniejszą . Dzięki swym składnikom miód ma właściwości lecznicze. Znane są jego właściwości antyseptyczne. Pomaga w dolegliwościach dróg oddechowych, działa łagodnie przeczyszczająco.

Rodzaje miodów:

• Miód spadziowy – zwłaszcza z drzew iglastych, jest ciemny, o wyrazistym smaku i delikatnym, przyjemnym zapachu. Pomaga w anemii, w schorzeniach serca i układu krążenia oraz miażdżycy. Dzięki silnemu działaniu bakteriobójczemu stosowany jest w leczeniu infekcji. Napój z miodu, wody i doku z cytryny zaleca się w stanach silnego wyczerpania fizycznego i w okresach zwiększonego napięcia psychicznego.
• Miód wrzosowy – przeciwdziała chorobom pęcherza moczowego, nerek, prostaty. Można go kupić w nielicznych pasiekach. Najlepiej go popijać w ciągu dnia, rozcieńczony w wodzie z dodatkiem soku z cytryny o łyżeczki oliwy.
• Miód lipowy – zaliczany jest do najlepszych polskich miodów. Pochodzi z nektaru kwiatu lipy, ma złotożółtą barwę, aromatyczny zapach, delikatny smak. leczy przeziębienia i stres.
• Miód wielokwiatowy – pochodzi od pszczół zbierających nektar z różnych gatunków kwiatów. Ma łagodny smak i przyjemny zapach, jasny, żółtawy kolor. Ceniony jest wyżej niż miody jednokwiatowe. Dwie, trzy łyżeczki dziennie, zjadane w czasie zimowych miesięcy, pomaga organizmowi lepiej znieść wiosenne alergie np. katar sienny.
• Miód gryczany - powstaje nektaru, który pszczoły zbierają z kwiatów gryki. Jest ciemny, brązowy, o silnym aromacie i ostrym drapiącym smaku. Jest bogaty w cukry proste, olejki eteryczne i mikroelementy, m.in. w wapń, który przyspiesza gojenie się złamań. Działa uodparniająco i odtruwająco.
• Miód rzepakowy – jasny, bardzo słodki, ma lekko cierpki posmak. Pomaga w chorobach serca i układu krążenia.
• Miód akacjowy i mniszkowy – niezastąpiony w kłopotach z wątrobą i żołądkiem. Dwie łyżeczki rozcieńczonego wieczorem w szklance letniej wody i wypity następnego dnia na czczo pomaga w zaparciach.

Znamy nie tylko miód naturalny, ale i sztuczny. Uzyskuje się go dzięki hydrolizie cukru i zabarwia karmelem, doprawia olejkami eterycznymi i krystalizuje. Ziołomiody i miody ziołowe otrzymuje się przez podawanie pszczołom konkretnych wycieków z ziół. Mamy zatem ziołomiody rumiankowe, aroniowe, nagietkowe. Jednak ani sztuczny miód, ani ziołomiody nie mają takich właściwości, jak miód naturalny. Pszczoły oprócz miodu produkują także kit pszczeli, wosk oraz zbierają pyłek kwiatowy.
Kit pszczeli to najstarszy lek Słowian, zwany propolisem, jest lepką kleistą substancją, zielonkawego lub żółtobrązowego koloru. Pszczoły sporządzają go z żywicy, wosku i pyłku kwiatowego. Kit pszczeli jako środek leczniczy o właściwościach antyseptycznych rozpuszcza się nie w wodzie, ale w 95% spirytusie . Zastosowanie propolisu jest bardzo szerokie. Poprawia wzrok, wzmacnia organizm, zapobiega powikłaniom po infekcjach, regeneruje tkankę chrzęstną i kostną, koi nerwy poprawia pamięć i sprawność fizyczną.

• Leczy astmę i choroby układu trawiennego, oparzenia skóry, łuszczycę, także przyspiesza wzrost włosów.
• Wosk używany jest do produkcji świec, a także wykorzystuje się go w lecznictwie.

Pyłek kwiatowy to wielostronny lek.

• zapobiega przedwczesnemu starzeniu się,
• wpływa na długowieczność,
• jest skuteczny w leczeniu anemii,
• stosowany jest w zaparciach, biegunkach, zakażeniach bakteryjnych i wirusowych.
• nie powoduje uczuleń.

Liczne gatunki miodu różnią się między sobą kolorem, smakiem i właściwościami leczniczymi.

Nasza rady:

• gdy chcemy rozpuścić skrystalizowany, scukrzony miód, nie podgrzewajmy go mocno, gdyż zbyt wysoka temperatura ( powyżej 45 C) niszczy część składników odżywczych;
• słoik z miodem musi być szczelnie zamknięty, gdyż miód wchłania wilgoć i obce zapachy.
• miód najlepiej przechowywać w suchym, przewiewnym pomieszczeniu w temperaturze 5-17C

Przeciwwskazania:

• nietolerancja na miód. Objawami mogą być nudności, wymioty, rzadziej wysypka czy trudności w oddychaniu, występujące po spożyciu miodu;
• alergia na pyłek kwiatowy i pyłek traw zawarty w miodzie.

Stosowany wewnątrznie

Miód:

• pomocny jest w przeziębieniach, gdy proces chorobowy nie jest jeszcze rozwinięty, katarze warto smarować wnętrze obu jam nosowych, pomocne jest również żucie miodu plastrowego;
• w zapaleniu płuc i oskrzeli stosowanie miodu wspomaga podstawowa kurację – ma on zdolność do upłynnienia i usunięcia na zewnątrz wydzieliny, można używać go do inhalacji;
• bywa pomocny w leczeniu chorób alergicznych, np. kataru siennego;
• działa na układ krążenia i serce;
• obniża ciśnienie krwi, rozszerza naczynia wieńcowe, zapobiega miażdżycy;
• usprawnia pracę układu pokarmowego, przyspiesza gojenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy;
• działa lekko przeczyszczająco, zapobiega zaparciom, przyspiesza przemianę materii;
• poprawia funkcjonowanie wątroby i dróg żółciowych, odtruwa organizm;
• korzystnie wpływa na nerki i zwiększa ich filtracje;
• zapobiega zapobiega tworzeniu się piasku i kamieni w układzie moczowym;
• jest pomocny w leczeniu cukrzycy, gdyż zawiera łatwo przyswajalny cukier.

Stosowany zewnętrznie

Miód:

• działa antyseptycznie na ropiejące rany i oparzenia,
• nie dopuszcza do tworzenia się pęcherzy i blizny pooparzeniowych,
• zajmuje ważne miejsce w kosmetyce.