Choroba Addisona jest to przewlekła choroba gruczołów nadnerczowych. Jej objawy są wynikiem niedoboru w organizmie hormonów, który nadnerczy. Występuje najczęściej u osób dorosłych w wieku 20-50 lat. Po raz pierwszy została opisana w 1855 r. Nadnercza przylegają do górnych biegunów nerek. Masa każdego nadnercza osoby dorosłej wynosi ok. 5 g. Nadnercze składa się z dwóch części zewnętrznej (kory), która stanowi około 90% masy gruczołu i wewnętrznej (rdzenia). Nadnercza wytwarzają wiele hormonów, które są niezbędne do życia. Kora gruczołu produkuje glikokotykoidy (np. kortyzol), mineralokortykoidy (np. aldosteron) oraz niewielkie ilości hormonów płciowych (androgenny). Rdzeń nadnerczy wytwarza katecholaminy (adrenalinę i noradrenalinę). Hormony nadnerczowe określane są mianem hormonów walki, ponieważ produkowane są w odpowiedzi na stres. Odpowiadają m.in. za odporność organizmu, jego gospodarkę wodno-elektrolitową, regulują poziom cukru we krwi.
Objawy choroby Addisona
Początek choroby jest powolny, ale objawy stopniowo nasilają się. Są to: narastające osłabienie, utrata łaknienia, spadek masy ciała, nudności, wymioty, bóle brzucha, ciemnobrązowe zabarwienie skóry, brązowe plamy na błonach śluzowych, suchość skóry, obniżone ciśnienie tętnicze krwi oraz zmniejszenie jego amplitudy.
Choroba ma przebieg podstępny, dlatego niekiedy może dojść do przełomu nadnerczego, który jest stanem zagrożenia życia. Charakteryzuje się wymiotami, biegunką, gwałtownym spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, zaburzeniami świadomości.
Przyczyny
Do choroby Addisona dochodzi na skutek zniszczenia kory nadnerczy w wyniku reakcji autoimmunologicznej, procesu nowotworowego, zmiany zakrzepowych, gruźlicy, hemochromatozy.
Leczenie
W leczeniu stosuje się preparaty sterydowe w postaci dożylnej (w stanach ciężkich) i doustnej w celu wyrównania niedoboru hormonów. Terapia substytucyjna powinna być prowadzona do końca życia. Niekiedy występuje zwiększenie zapotrzebowania na preparaty hormonalne: np. w czasie infekcji, zabiegu operacyjnego, opalania się.
Dietetyka
W początkowym okresie choroby, jeszcze przed ustaleniem rozpoznania, ze względu na objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty), często zalecana jest dieta kleikowa, ale powoduje ona jedynie nasilenie dolegliwości.
Pacjenci bardzo chętnie dosalają wszelkie potrawy, odczuwają poprawę po pokarmach kwaśnych i słonych, ponieważ cechą charakterystyczną choroby Addisona jest skłonność do utarty sodu przez organizm.
Ziołolecznictwo
Według zielarzy wyciąg z lukrecji zawiera związki pobudzające wytwarzanie hormonów kory nadnerczy.
Refleksoterapia
Stosuje się delikatne uciskanie punków pośrodku podeszwy stopy, które odpowiadają nadnerczom. Według refleksoterapeutów dochodzi wtedy do zmniejszenia dolegliwości.
