Zaburzenia miesiączkowania mogą mieć różny charakter, najczęściej jednak zdarzają się: bolesne miesiączkowanie, nadmierne krwawienie miesięczne i brak lub nieregularne miesiączki.

Bolesne miesiączkowanie

Kiedy przyczyna zaburzenia nie jest znana, określa się je nazwą bolesne miesiączkowanie pierwotne, gdy zaś przyczynę można ustalić - bolesne miesiączkowanie wtórne. Objawami mogą być: ostre, skurczowe lub tępe, rozdzierające bóle w dolnej części brzucha i pleców (mogą one promieniować do ud), bóle głowy, nudności a nawet wymioty, biegunka i częste oddawanie moczu. Przyczyna pierwotnych zaburzeń może być wytwarzanie przez organizm kobiety zbyt dużych ilości prostaglandyn, substancji wywołujących m.in. skurcze macicy lub nadwrażliwości na substancje przez ich normalnym poziomie. Natomiast przyczyną zaburzeń wtórnych mogą być: endometrioza, czyli pozamaciczne położone obszary śluzówki charakterystycznej dla tego narządu, mięśniaki macicy, infekcje w obrębie miednicy, stres, zrosty pooperacyjne, choroby tarczycy, odstawienie pigułek antykoncepcyjnych, poronienie lub usuniecie ciąży, wejście w okres klimakterium.

Bolesne miesiączkowanie jest dolegliwością często spotykaną u młodych kobiet.

Nadmierne krwawienie miesiączkowe

Utrata krwi podczas normalnej miesiączki wynosi średnio ok. 30 ml, o nadmiernym krwawieniu można mówić, gdy przekroczy ono górną granicę normy, tj. 80 ml. Przyczyny nadmiernego krwawienia mogą być następujące: włókniaki macicy, chroniczny stan zapalny w miednicy, endometrioza, choroby tarczycy, antykoncepcja iniekcyjna, np. Depo-Provera, zaburzenia krzepliwości krwi, wejście w okres menopauzy.

Brak miesiączki

Może być objawem fizjologicznym, np. w okresie ciąży, karmienia piersią, dojrzewania lub przekwitania, albo objawem patologicznym, wymagającym odpowiedniego leczenia. Rozróżniamy pierwotny i wtórny brak miesiączki. O pierwotnym braku miesiączki mówimy wówczas, gdy u kobiety, która skończyła 18 lat, nie wystąpiło jeszcze krwawienie miesięczne.

Wtórny brak miesiączki wynika z innych powodów niż ciążą. Zaliczamy do nich: wychudzenie np. w jadłowstręcie psychicznym, nadmiar witaminy A, stres lub silny szok, anemię, choroby tarczycy, zespół policystycznych jajników, nadmierne wytwarzanie prolaktyny - hormonu produkowanego np. przez gruczolaki przysadki, przewlekłe choroby wyniszczające, usuniecie macicy lub jajników.

Przyczyny zaburzeń menstruacyjnych mogą być następujące:

• wady rozwojowe narządu rodnego (brak jajników, macicy, pochwy)
• usuniecie narządów rodnych lub jego destrukcja naświetlaniem rentgenowskim
• niewydolność jajników spowodowana przebytymi w dzieciństwie ostrymi
• chorobami zakaźnymi np. świnka lub gruźlica
• zaburzenia rozwojowe gonad, np. zespół Turnera
• niewydolność przysadki mózgowej
• zaburzenia pochodzenia podwzgórzowego, np. zespół nadnerczowo - płciowy
• niedoczynność tarczycy.

Leczenie naturalne

Dietetyka

W przypadku zaburzeń miesiączkowania można podjąć próbę poradzenia sobie z nimi za pomocą odpowiedniej diety. Od dawna wiadomo, że składniki pokarmowe mogą działać estrogenopodobnie, wpływając na cykl miesiączkowe, oraz że węglowodany mają związek z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Obfite krwawienie miesiączkowe mogą mieć pewien związek z niedoborem manganu. Po uzupełnieniu tego mikroelementu, łącznie z podaniem żelaza, mogą one wrócić do normy. Dlatego też przy takich problemach zaleca się produkty o dużej zawartości manganu, a należą do nich: ananasy, warzywa, ziarna, orzechy i herbata. Także niedobór tłuszczu w diecie, spowodowany nieprawidłowym odchudzaniem, sprzyja występowaniu zaburzeń miesiączkowania. Do wyprodukowania hormonów kobiecych regulujących miesiączkowanie potrzebne są substancje tłuszczowe, w tym cholesterol, i dlatego nie można pozbawić diety całkowicie tych składników. Dowodem na to jest m.in. fakt, iż zaburzenia menstruacyjne występują częściej u wegetarianek. W okresie przedmenopauzalnym, gdy organizm kobiety przestaje produkować estrogeny, zaleca się soję i siemię lniane. Po menopauzie, ze względu na dużą zawartość boru, polecane są takie produkty, jak:

• jabłka
• gruszki
• winogrona
• daktyle
• miód
• rodzynki
• brzoskwinie
• warzywa strączkowe
• orzechy
• migdały

Ziołolecznictwo

Przywrotnik miękkowłosy uśmierza ból, zmniejsza obfite krwawienia menstruacyjne i stany zapalne w obrębie narządów rodnych.

W zbyt obfitych krwawieniach stosuje się przywrotnik miękkowłosy, o działaniu ściągającym i zmniejszającym krwawienie, lub krwawnik pospolity, który reguluje cykl menstruacyjny. Napar z liści maliny, nagietka, pokrzywy i tasznika jako herbatkę poleca się pić co 2-3 godziny tuż przed i w trakcie miesiączki, szczególnie, gdy krwawienia są obfite lub zdarzają się nieregularnie. W przypadku braku miesiączki można podawać Chamaelirium luteum, zioło tonizujące macicę, pobudzające układ rozrodczy i zdolne wyregulować cykl menstruacyjny, Agnus castus, przyjmowane codziennie jako wywar, nalewka lub tabletki pomaga ogólnie w problemach z miesiączkowaniem. W bólach menstruacyjnych skutecznym środkiem jest herbatka z mieszaniny ignamu, chininy, sasanki, nagietka i liści malin. Należy ją pić trzy razy dziennie.

Homeopatia

Objawy bolesnych miesiączek łagodzą:

• Pulsatilla - należy stosować ją w bólach ustępujących pod wpływem ciepła i/lub w nudnościach.
• Sepia - stosujemy ją w przenikliwym bólu ustępującym po zgięciu ciała wpół.
• Pulsatilla, Nux Vimica, Belladonna - 2 obfitych miesiączkach
• Aconitum - w zaniku miesiączki

Aromaterapia

Leczenie bolesnych miesiączek tym sposobem polega na delikatnym masażu brzucha olejami o działaniu rozkurczowym np. cyprysowym i lawendowym. W zbyt obfitych miesiączkach delikatnie masuje się brzuch olejkiem różanym, geraniowym lub cyprysowym bądź stosuje się estrogenopodobne olejki, zdolne przywrócić równowagę hormonalną. W braku miesiączki terapeuci wykonują raz dziennie masaż partii pleców mieszanką olejku szałwiowego z fenkulowym, do czasu pojawienia się krwawienia.

Chromoterapia

Pomaga w bolesnych lub obfitych miesiączkach: zaleca się ciepły pomarańczowy kolor, następnie błękitny w formie błysków światła skierowanych na nagą skórę, można też nosić w tych kolorach odzież, bieliznę lub kawałki jedwabiu bezpośrednio na ciele.

Inne terapie

Shiatsu - łagodzi bóle, regulując cykl miesiączkowy poprzez stymulowanie aktywności mięśniowej i poprawę krążenia.a