Przez całą roślinę przebiegają rurki, które wypełnione są sokiem mlecznym, zwanym opium. Służy on do produkcji groźnych narkotyków, dlatego uprawa maku
lekarskiego jest w Polsce ustawowo kontrolowana.

Związki zawarte w maku używane są do wyrobu leków uspakajających i przeciwbólowych.

Surowcami wykorzystywanymi w medycynie są nasiona maku, makówki pozbawione nasion oraz stężały sok mleczny, który uzyskiwany jest w wyniku nacięć na ściankach niedojrzałych owoców. Nasiona bogate są w oleje (50%), białka, składniki mineralne i cenną witaminę E. natomiast opium zawiera mieszaninę około 40 alkaloidów, z których najważniejszymi są morfina, kodeina i papaweryna.

Stosowana wewnętrznie

Morfina - najważniejszy z alkaloidów w opium - działa na ośrodkowy układ nerwowy, powodując uczucie senności, błogostan, zlikwidowanie nawet bardzo silnego bólu, uspokojenie, środek ten powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zwolnienie akcji serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry oraz zwiększenie ilości wydzielanego potu, jest to specyfik silnie nasenny, przeciwdepresyjny, poprawia samopoczucie, pomaga w przypadku długotrwałej biegunki, kolki jelitowej i nerkowej; kodeina działa przeciwbólowo, pomaga w kaszlu, dusznicy i oskrzeli, ma również słabe działanie uspokajające; papaweryna
jest cennym środkiem przeciwkurczowym, pomaga w migrenie, nadciśnieniu, kaszlu, kolce nerkowej i skurczach moczowodów.

Uwaga!
Przyjmowanie preparatów z opium dozwolone jest tyko pod ścisłą kontrolą lekarza. Długotrwałe przyjmowanie lub przedawkowanie zawartych w nim alkaloidów prowadzi do śmierci. Uzależnienie od pochodnych opium kończy się poważnym uszkodzeniem narządów wewnętrznych, wycieńczeniem organizmu i śmiercią.
Przedawkowanie objawia się głębokim snem, sinicą i zapaścią.

Nalewka z maku lekarskiego leczy trudne do zahamowania biegunki.