Hizop lekarski jest krzewiną z rodziny jasnotowatych (wargowatych - Lamiaceae). Był znany w starożytności - robiono z niego wino. Ma prosto wzniesioną łodygę, drewniejącą u nasady, wysokości 40-50 cm i drobne, lancetowate, sztywne liście, z podwiniętym brzegiem. Drobne kwiaty są niebieskie, spotykane są też odmiany purpurowe, różowe lub białe. Kwitnie w lipcu i sierpniu, przyciągając motyle i pszczoły. Na liściach i kwiatach znajdują się charakterystyczne gruczołki olejkowe oraz pleśń zawierająca penicylinę. Hizop pochodzi z południowej Europy, gdzie był uprawiany od bardzo dawno jako lek, przyprawa oraz roślina ozdobna. W Izraelu był prawdopodobnie rośliną rytualną używaną do oczyszczania świątyń i rytualnych obmywań. W Polsce był już dobrze znany w XVI wieku. Poza Europą dziko występuję także w Azji Wschodniej i Afryce północnej, na żwirowatych, suchych, wapiennych i nasłonecznionych zboczach górskich. Olejek eteryczny, garbniki, flawonoidy i sole mineralne są jego najważniejszymi składnikami. Ostry, gorzkawy, cierpki smak i silny, kamforowy zapach powoduje, że świeże i suszone listki hizopu stanowią znakomity dodatek do sałatek i mdłych potraw. Są aromatyczną przyprawą, np. niektórych zup (ziemniaczana, fasolowa), twarogu, pasztetów, pieczeni cielęcej, dziczyzny oraz warzyw strączkowych. Ułatwiają trawienie tłustych dań rybnych i mięsnych. Mogą też służyć do aromatyzowania likierów.

Krzewy hizopu mogą pełnić funkcję żywopłotu

Uwaga
Hizopu należy używać w małych ilościach - większe dawki mogą wywołać skurcze. Nie wolno go stosować w czasie ciąży.

Hizop sadzony blisko kapustnych odstrasza bielinka kapustnika. Rosnący w pobliżu winorośli poprawia ich zbiory.

Stosowany zewnętrznie

Okłady z naparu hizopu lekarskiego leczą trudno gojące się rany, wrzody i stłuczenia. Olejek eteryczny bywa stosowany w terapii aromatycznej przy
stłuczeniach.

Stosowany wewnętrznie

Napar lub odwar z hizopu:

• ma działanie przeciwpotne. Pomaga też przy leczeniu górnych dróg oddechowych - ułatwia odksztuszanie i wydzielanie śluzu; szczególnie polecany jest pacjentom w podeszłym wieku. Może być stosowany przy astmie, reumatyzmie oraz kamicy moczowej i żółciowej. Pobudza także wydzielanie sków żołądkowych i poprawia trawienie. Działa ściągająco, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjne - można go stosować do płukania przy zapaleniu gardła, jamy ustnej oraz bólach zębów i w zapaleniu okostnej. Ziele hizopu ma zastosowanie przy ogólnym osłabieniu pochorobowym.