Roślina ta, należy do do rodziny wargowych, występuje również pod nazwami bukwica czerwona, betonika lub czyściec lekarski. Swoim zasięgiem obejmuje całą Europę, północna i wschodnia Afrykę, Azję Mniejszą, Kaukaz i Syberię. W Polsce występuje pospolicie na całym obszarze niżu oraz w niższych partiach gór. Lubi łąki, pastwiska, murawy, różne zarośla i wzgórza.

Jest to bylina o wzniesionej, pojedynczej, szeroko owłosionej łodydze osiągającej 80 cm wysokości. Na jej końcu znajduje się pozorny kłos różowych lub fioletowych kwiatów, które pojawiają się w lipcu. Liście łodygowe są lancetowate i ułożone naprzeciwlegle. Natomiast liście odziomkowe osadzone są na bardzo długich, bo a ż 12 centymetrowych ogonkach. Owocem bukwicy jest poczwórna rozłupnia, wewnątrz której znajdują się jajowate, gładkie rozłupki.

Surowcem wykorzystywanym w lecznictwie są liście, które zbiera się późną wiosną, i ziele z górnych części rośliny. Są one bogate w garbniki, aminy, gorycze, olejek eteryczny i sole mineralne.

Picie naparu z bukwicy przynosi ulgę w nerwobólach i bólach głowy.

Stosowana wewnętrznie

Ziele bukwicy zwyczajnej ma działanie ściągające, przeciwzapalne, przeciwskurczowe i uspokajające, pomaga w chorobach układu oddechowego, tamuje krwawienie i oczyszcza krew, niszczy bakterie w przewodzie pokarmowym, leczy zapalenie pęcherza moczowego i dróg moczowych, nieżyty żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe, wzdęcia, pomaga w biegunce, zaflegmieniu płuc, astmie, padaczce, reguluje miesiączkowanie i pomaga w wielu chorobach kobiecych; odwar jest środkiem podawanym w osłabieniu nerwowym, migrenie i bólach pochodzenia nerwowego, działa także pobudzająco.

Stosowana zewnętrznie

Pomaga w przypadku wrzodów, czyraków, trudno gojących się ran, przy zakażeniu grzybami i bakteriami; okłady ze świeżych liści bukwicy pomagają w obrzękach; odwary działają dezynfekująco.