Udarem mózgu określa się zaburzenia krążenia mózgowego na pewnym obszarze. Prowadzi to do zaburzenia funkcji ciała lub zmysłu, który jest kontrolowany przez uszkodzoną część mózgu. Około 30% pacjentów dotkniętych udarem mózgu umiera, śmiertelność rośnie wraz z wiekiem. U około 1/3 dochodzi do inwalidztwa, a u kolejnej 1/3 nie obserwuje się trwałych następstw. Czas ustępowania objawów klinicznych zależy od okolicy rozmiarów miejsca objętego procesem chorobowym. Wśród powikłań poudarowych należy wymienić zapalenie płuc lub zakrzepy żylne w kończynach dolnych, na skutek długotrwałego unieruchomienia w łóżku.

Objawy udaru mózgu

Udar występuje nagle lub jest poprzedzony okresem zwiastunowym (bóle i zawroty głowy). Objawy ogólne to ból głowy, wymioty, drgawki, śpiączka. Niekiedy na skutek przejściowego niedokrwienia może dojść do jednostronnej ślepoty, niedowładu połowicznego i towarzyszących zaburzeń czucia, mowy.
Udar spowodowany zawałem mózgowym to trwały deficyt powstały w wyniku zatoru lub zakrzepu prowadzący do zamknięcia naczynia krwionośnego. Dochodzi do utraty kontroli nad czynnościami fizjologicznymi, aflazji.

Przyczyny

Są dwie główne przyczyny udaru mózgowego: zakrzep lub zator naczyń oraz krwawienie śródmózgowe lub podpajęczynówkowe. Do zatoru lub zakrzepu dochodzi najczęściej w przypadku miażdżycy tętnic. Blokowany jest dopływ krwi do tej części mózgu, która zaopatrują odpowiednia tętnica.
Krwawienie, na skutek pęknięcia naczynia krwionośnego w mózgu, wykorzystuje u młodszych ludzi i najczęściej związane jest z gwałtownym wzrostem ciśnienia tętniczego.
Czynnikami sprzyjającymi występowaniu udaru mózgowego są: nie leczone nadciśnienie tętnicze, stosowanie hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, ciąża, nadmierna krzepliwość krwi, stan po zawale mięśnia sercowego, cukrzyca, miażdżyca, nadwaga, wiek powyżej 50 roku życia.

Leczenie

Po wystąpieniu udaru mózgu chory powinien znaleźć się jak najszybciej w oddziale intensywnej terapii. W celu zapobieżenia udarom należy kontrolować ciśnienie tętnicze, stosować dietę niskocholesterolową z małą zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych, zrezygnować z palenia tytoniu, zażywać leki przeciwkrzepliwe w przypadku migotania przedsionka, jednak ich stosowanie musi być ściśle monitorowane przez lekarza, gdyż może prowadzić do krwawień.

Dietetyka

Właściwa dieta zmniejsza ryzyko występowania udaru mózgowego. Duże znaczenie ma, w przypadku nadwagi, normalizacja masy ciała. Należy unikać potraw słonych, gdyż nadmiar sodu prowadzi do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi. Zaleca się olej rybny, herbatę, ponieważ zmniejsza ryzyko udarów. Korzystne działanie, ze względu na właściwości antyoksydacyjne, ma witamina E. W okresie rekonwalescencji po udarze mózgu powinno się przyrządzać wysokokaloryczne bogato-białkowe posiłki. Dietetycy zalecają spożywanie miłorzębu japońskiego.

Homepatia

• Arnica - podawana jest po udarze mózgu przez 2 tygodnie

W czasie rekonwalescencji można przyjmować:

• Baryta - u osób starszych
• Gelsemium - przy utrzymującym się bólu z tyłu głowy, nawracającym uczuciu drętwienia kończyn, utracie mowy.

Leczenie sztuką

Pacjenci mogą poprzez sztukę pełniej wyrazić swoje emocje, porozumieć się z otoczeniem. Szczególnie zalecana jest muzykoterapia - przy śpiewaniu dochodzi zazwyczaj do poprawy czynności mięśni głosowych.

Masaże

W celu odprężenia chorego stosuje się masaże ciała z użyciem olejku lawendowego i migdałowego.