Wydalanie - proces usuwania z organizmu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii, głównie azotowych, oraz nadmiaru wody i soli mineralnych.
Nerki - to narządy o kształcie przypominającym nasiona fasoli, położone w tylnej części jamy brzusznej, poniżej przepony.
Budowa nerki:
- część zewnętrzna
- kora nerki
- piramidy(rdzeń nerki)
- kielichy
- miedniczka nerkowa
- moczowód
Budowa nefronu:
- kłębuszek nerkowy
- ciałko nerkowe
- torebka Bowmana
- kanalik kręty bliższy
- pętla Henlego (ramię zstępujące – odbieranie wody i wstępujące – odbieranie jonów)
- kanalik kręty dalszy (kanalik zbiorczy)
Etapy powstania moczu:
- filtracja krwi – odbywa się w kłębuszku nerkowym otoczonym torebką Bowmana (mocz pierwotny)
- resorpcja (zwrotna, obowiązkowa) – odbywa się w kanaliku bliższym
- zagęszczenie moczu – odbywa się w pętli Henlego, polega na odbieraniu wody
- resorpcja (zwrotna, nieobowiązkowa) – obywa się w kanaliku dalszym(mocz ostateczny), zależna jest od stanu organizmu.
Droga moczu ostatecznego:
- kanaliki nerkowe
- kanaliki zbiorcze
- piramida nerki
- kielich
- miedniczka nerkowa
- moczowody
- pęcherz moczowych
- cewka moczowa
Osmoregulacja - wszystkie procesy regulacyjne utrzymujące stężenie osmotyczne krwi na odpowiednim poziomie.
Pobór wody | Utrata wody | ||
z napojami | 1450 cm3 | parowanie z dróg oddechowych | 400 cm3 |
z pokarmem | 800 cm3 | parowanie przez skórę | 600 cm3 |
z przemian chemicznych | 350 cm3 | z moczem | 1500 cm3 |
z kałem | 100 cm3 | ||
Łącznie | 2600 cm3 | Łącznie | 2600 cm3 |
Bilans = 0 cm3 |
Dializa - zabieg wykonywany w celu wyrównania składu płynów ustrojowych. Zasadą dializy jest stosowanie błony półprzepuszczalnej, która oddziela krążącą w obwodzie poza organizmem krew chorego od płynu dializacyjnego o składzie podobnym do surowicy krwi. Wymiana składników chemicznych zachodzi dzięki różnicy ciśnień osmotycznych po obu stronach błony. Zabieg prowadzony przez 6–8 godz. I powtarzany 1–3 dni wystarcza na doraźne uzupełnienie prawidłowych składników krwi usunięcie substancji toksycznych: amoniaku, mocznika i kwasu moczowego, które przechodzą do płynu dializacyjnego. „Sztuczna nerka” jest zaopatrzona w pompę krążeniową, usprawniającą przepływ krwi. Stosowana jest najczęściej w mocznicy.
Objawy mocznicy:
- brak łaknienia
- niesmak w ustach (zapach amoniaku) drętwienie
- skurcze kończyn
- sucha, łuszcząca się skóra
- wymioty
- nudności
- wybroczyny na skórze
- biegunka śpiączka.